Węgry – Zamek Królewski w Budapeszcie

Zniszczyć jest łatwo, czego dowodzi np. niedawne skandaliczne ocieplenie budynku gminy w Baniach Mazurskich (na szczęście zatrzymane przez konserwatora zabytków po interwencji mediów i internautów).

W Budapeszcie na Wzgórzu Zamkowym trwa odbudowa szeregu budynków zniszczonych w trakcie i po II WŚ. Co jednak z głównym budynkiem pałacowym, który został odbudowany po wojnie ze względów ideologicznych z uproszczeniem fasad i przy celowym zniszczeniu wielu ocalałych elementów wyposażenia (komunistyczny reżim widział w zdobieniach symbol dawnych Węgier, nie bez znaczenia była również moda wśród modernistycznych architektów, którzy uważali styl Hauszmanna za zbyt ozdobny). Prace już się rozpoczęły i można oglądać pierwsze ich efekty.

Wszystko to w ramach Narodowego Programu Hauszmanna – ”Tak jak wiele innych narodów, my Węgrzy mamy nasze symboliczne miejsca. Miejsca, do których jesteśmy przywiązani na tyle, że jesteśmy w stanie za nie walczyć, jesteśmy z nich dumni i czujemy za nie odpowiedzialność. Po wielu latach zniszczenia i zaniedbań Zamek kolejny raz znajduje się w chwili rozkwitu i odbudowy. Celem naszych działań jest przywrócenie Zamku ludziom i stworzenie dzielnicy, w której będzie przyjemnie żyć, spędzać czas, do której zawsze będzie powód by wrócić bo tutaj będzie ogniskowało się życie.” (nhp-strategy-2021.pdf (nemzetihauszmannprogram.hu))

A czy w Polsce przydałby się podobny narodowy program odbudowy/remontu najważniejszych i symbolicznych zabytków? Co mógłby on objąć?

Na zdjęciu widzą Państwo odrestaurowaną część pałacu Budavár! Różnica pomiędzy tym jak fasada wyglądała i jak się zmieniła jest spektakularna. Południowe skrzydło łączące pałac zbudowane zostało wg projektu Alajosa Hauszmanna. Część budynku, zwana także przejściem południowym, została poważnie zniszczona podczas II Wojny Światowej. Fasada z widokiem na Wzgórze Gellerta została odbudowana w uproszczony sposób na polecenie strony państwowej i przez dziesięciolecia jedynie dziedziniec przypominał o pierwotnym pięknie. Dziś jednak po południowej stronie widać z daleka pierwszą odrestaurowaną fasadę Zamku Królewskiego, odrodzonego teraz na przełomie wieków, tak jak marzył Alajos Hauszmann. W miejsce odartych z detalu ścian powstałych po II Wojnie Światowej, przywrócono wapienne kolumny i płaskorzeźby zdobiące elewację. Proste okna zostały zastąpione nowymi wykonanymi wg oryginalnego projektu Hauszmanna i wyprodukowanymi przez Endre Théka. W celu uzyskania autentycznej rekonstrukcji elewacja południowa została całkowicie rozebrana, a następnie odbudowana zgodnie z pierwotnymi planami, wraz ze współczesnymi elementami konstrukcji wnętrz, gdzie kilka tygodni temu rozpoczęliśmy również odtwarzanie wnętrz odrodzonej sali św. Stefana.

Po zakończeniu prac nowe dekoracyjne oświetlenie dodatkowo podkreśli urodę skrzydła pałacowego. Drzwi południowego skrzydła, przywróconego do pierwotnego stanu, oraz odrodzona sala św. Szczepana zostaną otwarte dla zwiedzających 20 sierpnia 2021 roku: Nemzeti Hauszmann Program – posty | Facebook