Czechy – odbudowa dworu Terezínov w Albeř koło Nowej Bystrzycy

„Piętrowy dwór w stylu empire z elementami barokowymi we wschodnim krańcu wsi Albeř jest jednym z niewielu przykładów zabytków, które znalazły się na skraju całkowitego zniszczenia, lecz zostały przywrócone do nowego życia. Zabytek został uratowany przed losem ruiny dzięki niezwykłemu entuzjazmowi właściciela, jego szczodrości, umiejętnościom i pracowitości.”

Uratowany dwór bierze udział w internetowym plebiscycie „Zabytki dziękują”. Plebiscyt organizuje czeski Narodowy Instytut Dziedzictwa w ramach inicjatywy Patrimonium pro futuro. Wyróżniane są najlepsze projekty w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego.

Więcej zdjęć budynku na stronie plebiscytu: Rekonstrukce zámečku Terezínov v Albeři u Nové Bystřice – Národní památkový ústav (npu.cz)

Wpis zaproponował Damian Pych

„Dwór został zbudowany w latach 1810-1815 przez budowniczego Františka Schneidera dla hrabiny Marii Teresy Trauttmansdorff. W XIX wieku zmieniał właścicieli, a w 1909 roku został sprzedany rodzinie Kernów. Po nacjonalizacji w połowie XX wieku zamek był stopniowo wykorzystywany przez zakłady stolarskie, państwowe gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo państwowe Kablo. Socjalistyczne zarządzanie i częste przenoszenie praw własności odbiły się niekorzystnie na stanie technicznym zamku w Terezínovie, który w latach 80. znajdował się w stanie całkowitego zubożenia. Na jego miejscu znajdowała się zwykła ruina z pozostałościami murów obwodowych i fragmentami pierwotnego wystroju wnętrza bez dachu i więźby.”

„Po 1990 roku nowy właściciel rozpoczął stopniowe ratowanie budynku w celu przywrócenia zabytkowi pierwotnego wyglądu. Prace zostały jednak wkrótce wstrzymane z powodu braku funduszy, co jeszcze bardziej pogłębiło degradację budynku. Na przełomie tysiącleci nastąpił zwrot, stopniowo przeprowadzono ogólne statyczne zabezpieczenie dworu oraz odrestaurowano pierwotny barokowy dach wraz z wieżą. Budowla otrzymała nowe drewniane okna skrzynkowe typu klasycystycznego oraz na podstawie inwentaryzacji pozostałości baz sklepień na ścianach odrestaurowano ceglane sklepienia na parterze. Na środku parteru mieszkanie właściciela zostało zabudowane z wyczuciem, pozostałe przestrzenie czekają na ukończenie i wykorzystanie, spodziewane są imprezy towarzyskie i kulturalne, czy lokalne muzeum lub galeria. Renowacja elewacji, w tym drzwi i okien, która zakończyła prace nad konserwacją budynku, rozpoczęła się w 2021 roku i została zakończona w 2023 roku. Prace zostały w dużej mierze sfinansowane ze środków właściciela, część z nich zrealizowano przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury. Odrestaurowanie zamku w Terezínovie jest przykładem niezwykłego zaangażowania prywatnego właściciela, który postanowił poświęcić część swojego życia, a także wysokie środki finansowe na zachowanie zabytku, przywracając mu w ten sposób pierwotne malownicze piękno.”