Dobczyce (woj. małopolskie) – ogłoszono kontynuację częściowej odbudowy zamku

„Odbudowa fragmentów ruin zamku w Dobczycach wraz z kaplicą św. Kazimierza potrwa 11 miesięcy i kosztować będzie 1,4 mln zł. To kolejny etap prac związanych z największą atrakcją turystyczną miasta. Umowę na realizację pierwszego etapu zadania pod nazwą „Odbudowa fragmentów ruin zamku w Dobczycach wraz z kaplicą św. Kazimierza” burmistrz Tomasz Suś podpisał z Przedsiębiorstwem Produkcyjno – Handlowym BUDMEX Sp. z o.o. Inwestycja kosztować będzie 1,4 mln zł, z czego 944 tys. pochodzić będzie z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Pozostała część to wkład gminy Dobczyce. Prace potrwają do października 2025 roku.

W ostatnich latach w tym miejscu zrekonstruowano basztę i odcinek murów obronnych oraz relikty bramy miejskiej.” (za: Dobczyce. Odbudują fragment ruin zamku. Prace potrwają do października 2025 roku)

Nie wiemy jak będą wyglądały prace w szczególe. Chciałoby się oczekiwać porządnego tradycyjnego rzemiosła i współpracy ze specjalistami. Niepokoić może jednak krótki czas inwestycji.

Idea odbudowy nawiązuje do planów z 2005 roku, które udało się częściowo zrealizować w roku 2014 a w szerszym kontekście kontynuuje prace rozpoczęte jeszcze w latach 60. ubiegłego wieku. W artykule z 2005 roku czytamy:

„W latach 60. dobczyccy miłośnicy zabytków podjęli decyzję o tym, żeby kopać na wzgórzu. Wiedzieli, że ziemia kryje ruiny średniowiecznego zamku. Krok po kroku dzięki przede wszystkim pracy społecznej i wytrwałości Dobczyce mogą się dzisiaj pochwalić Wzgórzem Zamkowym z ruinami, w których mieści się Muzeum Regionalne. Z roku na rok jednak daje się we znaki zbyt mała powierzchnia ekspozycyjna muzeum stąd nikogo nie dziwi, że PTTK Dobczyce, które zarządza zamkiem, chce rozbudować obiekt. Projekt rozbudowy zamku przygotowała architekt Maria Bicz-Suknarowska. Ujęta w nim została koncepcja odbudowy skrzydeł wschodniego i południowego co zgodne jest ze wskazaniami przyjętymi przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Główne założenie jest takie, że zamek zyska większą powierzchnię ekspozycyjną, ale zachowa charakter ruin. Plany odbudowy uwzględniają podział na zamek dolny i górny z dwoma dziedzińcami. W zamku dolnym przewidziano nadbudowę wschodniego skrzydła, gdzie powstaną trzy kondygnacje z pomieszczeniami sanitarnymi i gospodarczymi. Na górnej kondygnacji nadbudowana zostanie baszta o wysokości 15m z pomostem widokowym. Taras widokowy zaplanowano także od strony południowej. W zamku górnym przewidziana jest sala konferencyjna, bądź koncertowa. Tutaj także znajdzie się miejsce dla biura. Od strony zalewu, w skrzydle południowym, wykonana zostanie niewielka nadbudowa, która mogłaby zapewnić dwa pomieszczenia o charakterze komnat a na najwyższej kondygnacji pojawią się tarasy widokowe. Będzie z nich można podziwiać panoramę zalewu i okalających Dobczyce pasm górskich. Przewidywana rekonstrukcja pozwoli na zwiększenie powierzchni ekspozycyjnej, ale także na organizowanie w murach zamkowych konferencji, koncertów oraz imprez kameralnych. Zarząd PTTK w Dobczycach czyni starania o pozyskanie pieniędzy na rozbudowę z Ministerstwa Kultury, a także z funduszy europejskich. Nie bez znaczenia będzie tutaj pomoc sponsorów. Koszt inwestycji szacowany jest na ponad 2,5 mln zł.” (za: ZAMKI W POLSCE • Strona główna forum)

Najstarsza część zamku powstała w I poł. XIII w. w miejscu starszego drewnianego założenia. Rozbudowany przez Kazimierza Wielkiego. Przebudowany w duchu renesansu pod koniec XVIw. przez Sebastiana Lubomirskiego. W I poł. XVII w. w miejscu XIII-wiecznej bramy zbudowano kaplicę. Zamek posiadał wtedy zegary na wieży i fontannę. Mury odbudowano w 1649 r. przez Michała Jordana. Zniszczony przez Szwedów w 1702 r. Dzieła zniszczenia dopełnił pożar w 1735 r. Opuszczony ostatecznie w 1782. Rozbierany na materiał budowlany od lat 30. XVIII w. Pozostałości zostały zagruzowane. W miejscu po zamku wypasano zwierzęta. W XIX w. osunęły się fundamenty zachodniej części zamku dolnego.

W 1900 r. galicyjscy konserwatorzy objęli ochroną pozostałości ruin i doprowadzili do rozpoczęcia prac zabezpieczających i archeologicznych. W 1960 r. dzięki działaniom lokalnego nauczyciela Władysława Kowalskiego odgruzowano zamek i częściowo odrestaurowano. W 1964 r. otwarto muzeum. W 2014 r. podwyższono mury zamkowe oraz odbudowano pomieszczenia skrzydła wschodniego przy bramie wjazdowej. W tym samym roku odrestaurowano leżący nieopodal fragment murów miejskich.