Latarnie uliczne – ich wygląd i funkcja

Latarnie uliczne mają długą historię. Ulice oświetlano już w czasach starożytnych. Dopiero jednak XIX wiek przyniósł ich powszechne wykorzystanie, co z jednej strony związane było z wynalezieniem lampy naftowej przez Ignacego Łukasiewicza a z drugiej gazu miejskiego/świetlnego. Pierwsze latarnie gazowe zainstalowano w Londynie na pocz. XIX w. Pierwsza lampa naftowa została uruchomiona w Gorlicach w 1854 r. Później zastąpiły je latarnie elektryczne.

Wygląd latarni odpowiadał modzie i architekturze. Odlewano je z żeliwa w często fantazyjne, piękne kształty. Przyśpieszenie cywilizacyjne w II poł. XX w. wpłynęło na gwałtowne zwiększenie zapotrzebowania na oświetlenie uliczne. Lampy tak samo jak architektura zaczęły być produkowane masowo. I tak samo jak architektura ich wygląd, piękno, przestały być ważne, podporządkowując je całkowicie funkcji. Stare żeliwne lampy tymczasem trafiły na złom.

Żelbetonowe bądź aluminiowe masowo produkowane lampy nie wyglądały jednak dobrze w historycznych przestrzeniach, parkach pałacowych etc. W XXI w. ponownie odkryliśmy urodę historycznych lamp i na powrót zaczęliśmy je produkować:

Wszystkie lampy, które mamy w ofercie są wykonane według oryginalnych dziewiętnastowiecznych wzorów. Z powodzeniem wpisują się w klasyczne przestrzenie zabytkowych miast i parków. Żeliwo szare jest wyjątkowym materiałem i wygląda szlachetnie, a zamknięte w klasycznych formach lamp może być również świetną bazą we współczesnych ogrodach i przestrzeniach miejskich – zachwalają swoje produkty dzisiejsi producenci.

Betonowa latarnia wymieniona niedawno na nową, żeliwną.
Dublin, Irlandia.
Latarnie utrzymane w stylistyce socrealistycznej.
Po lewej Nowa Huta. Po prawej Plac Konstytucji w Warszawie.
Foto: pinterest.com (L), spacer-po-warszawie.blogspot.com (P).
Dawny Stary Rynek w Białej, czyli dzisiejszy Plac Wojska Polskiego w Bielsku-Białej w latach 60. XX w.
Światło zapewniają typowe dla tego okresu latarnie.
Modernistyczne latarnie jarzeniowe w kolorowych osłonach na wyburzonych w 1974 roku tarasach Zamku Sułkowskich w Bielsku-Białej.
Foto: Jacek Konieczko
Kute pochodzące z lat 70. latarnie na starym mieście w Bielsku-Białej.
Foto: Chorus/flickr
Próba nawiązania do historycznej latarni pod koniec lat 90.
Plac Franciszka Smolki w Bielsku-Białej.
Foto: Krzysztof Czyż
Katalog jednej z firm produkujących stylizowane na dawne lampy.
Ekspozycja różnych wzorów latarni produkowanych przez jedną z polskich firm.
„Obecnie we Wrocławiu lampy gazowe, których jest 98 są na Ostrowie Tumskim. To idealnie wpisuje się w klimat tego miejsca. Odpalane są codziennie o zmierzchu przez latarnika w cylindrze i pelerynie. Najwięcej latarni, bo aż 240 jest w Warszawie, ale to właśnie we Wrocławiu są one w jednym miejscu i odpalane ręcznie.”
https://wroclaw.naszemiasto.pl/latarnik-z…/ar/c7-9017839
Foto: Nasze Gminy W Obiektywie.

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *