Zamek w Chęcinach – jaki był, jaki jest… (zdjęcia i grafiki)

Wybudowany pod koniec XIII w. Rozbudowany przez Kazimierza Wielkiego w II poł. XIV w. (m.in. przedbramie, podwyższenie wież). Kolejny raz rozbudowany w XV w. (zamek dolny z czworoboczną wieżą). Uszkodzony w wyniku pożaru ok. poł. XVI w. Remontowany w 1576 r. przez starostę chęcińskiego Stanisława Dębińskiego.

Spalony i splądrowany w 1607 r. przez buntowników w czasie rokoszu zebrzydowskiego. Odbudowany w 1613 r. przez starostę chęcińskiego Stanisława Branickiego. Branicki rozbudował zamek i nadał zamkowi późnorenesansowe cechy, dziedziniec otoczył krużgankami, wieże nakrył nowymi hełmami.

W 1655 r. po dwumiesięcznym oblężeniu zdobyty i zniszczony przez Szwedów a następnie przez wojska siedmiogrodzkie Rakoczego. Ponownie zajęty i zniszczony przez Szwedów w 1717 r. Wkrótce potem opuszczony. Przez następne stulecia rozbierany na materiał budowlany – zaborca austriacki nakazał wykorzystanie jego murów na budowę dróg. W trakcie I wojny światowej Austriacy ostrzelali środkową część zamku wykorzystywaną przez Rosjan jako punkt obserwacyjny (częściowo zniszczona wieża środkowa). W czasie II wojny światowej mury zamkowe używano do utwardzania dróg.

Pierwsze prace konserwacyjne przeprowadzono w 1877 r. (w tym czasie władze austriackie zastanawiały się nad częściową odbudową zamku na cele więzienne). Do ochrony ruin wzywał Henryk Sienkiewicz. Uratowany przez dalszym zniszczeniem i remontowany w latach 1935-1939 staraniem burmistrza Chęcin Edmunda Padechowicza. W latach 1948-49 odrestaurowano wieże, a w 1961 r. częściowo mury zamkowe. Ostatnie prace miały miejsce w latach 2013-2015. Przywrócono wtedy m.in wejście do zamku od strony wschodniej, powstała nowa drewniana zabudowa, zamontowano oświetlenie, wykonano ścieżki.

Nie odtworzono zwieńczeń wież. Pierwotnie były to blanki i machikuły oraz hełmy. Do wież wchodziło się z poziomu drewnianych ganków. Reliktowo zachowały się tzw. dom wielki (główna budowla mieszkalna zamku) i skarbiec. Zniszczeniu uległa kaplica. Mury obwodowe miały dziewięć metrów wysokości i zwieńczone były drewnianymi gankami strzelniczymi.

Pierwotnie brama do zamku znajdowała się kondygnację wyżej. Wjazd odbywał się po moście na kamiennych filarach. Bramę i relikty mostu widać jeszcze na rysunku F.P. Usenera z 1805 r.

W 2004 r. deweloper przy poparciu władz Chęcin planował budowę pod zamkiem osiedla 150 domów. Plany te pokrzyżował WKZ obejmując otoczenie zamku ochroną konserwatorską.

Więcej zdjęć oraz rekonstrukcje m.in. na profilu FB Zamek Królewski Chęciny – perła Kielecczyzny – rekonstrukcja.