|

Lublin – kamienica Rynek 18 – odtworzenie manierystycznego portalu z początku XVII w. w oparciu o odkryty fragment na elewacji

Jak pisze na portalu „Stary Lublin” Pan Zbigniew Kotyłło: „Jedno z „dzieł życia” mojego Taty. Projekt i rekonstrukcja manierystycznego portalu z początku XVII w. w oparciu o odkryty (również przez Tatę) fragment na elewacji kamienicy Rynek 18 w Lublinie.” (za: https://www.facebook.com/groups/starylublin/posts/3846994358898855/)

Kamienica

Budynek pojawia się po raz pierwszy w źródłach w 1542 r. Pierwotnie składał się z dwóch kamienic, które połączono w jedną. Remontowana w latach 1938-1939. 9 września 1939 r. spalona i zrujnowana w wyniku niemieckiego bombardowania miasta. Odbudowana w latach 1949-1951 pod nadzorem inż. Jana Ogórkiewicza w ramach projektu „Miastoprojekt”. (https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/rynek-18-w-lublinie/)

Portal

Relikty portalu oraz czterech obramień okiennych z I poł. XVII w. zostały odkryte w 1965 roku. W 1674 r. budynek wzmocniono oszkarpowaniem, który zakrył część portalu. Reszta została skuta w latach późniejszych. Portal odtworzono w ramach prac PKZ-u w 1987:

„Po dyskusjach i dogłębnych analizach, zdecydowano o odtworzeniu w pełni kamiennego portalu. Pracami konserwatorskimi przeprowadzonymi w połowie lat 80. XX wieku kierował Edward Kotyłło, który rekonstrukcję portalu oparł na wzorach wykonanych przez znakomitego włoskiego rzeźbiarza Santi Gucciego i zachowanych na zamku w Baranowie Sandomierskim. Zachowane fragmenty oryginalnego portalu wyróżniają się od zrekonstruowanych ciemniejszą barwa kamienia. Wykonawcą prac związanych z odtworzeniem brakujących fragmentów, w oparciu o projekt jak wyżej – zajął się rzeźbiarz Witold Marcewicz.”

Polichromia

W 1954 r. wiele lubelskich kamienic zyskało nową dekorację malarską lub wykonaną w technice sgraffito. Polichromię zdobiąca kamienicę Rynek 18 wykonali Helena Zaremba-Cybis i Jan Cybis – znani malarze, małżeństwo. Jest to wielokolorowa groteskowa kompozycja ornamentalna inspirowana sztuką ludową i dawną. Konserwowana i częściowo rekonstruowana w 1979 i 2006 roku (zobacz pdf)

Więcej info raz zdjęć we wpisach na profilu Lubelskiego WKZ (część 1 i część 2)

Portal kamienicy Rynek 18 w Lublinie „przed” i „po”. Na zdjęciu archiwalnym pozuje autor projektu odtworzenia portalu Edward Kotyłło.
Foto: zbiory Zbigniewa Kotyłły (L), Wiesław Smyk (P).
Kamienica Rynek 18 w Lublinie obecnie.
Foto: wiki.
Kamienica Rynek 18 w roku 1938.
Poniżej – stan po bombardowaniu.
Foto: Lubelskie Archiwum Cyfrowe.
Kamienica Rynek 18 w 1940 r., po bombardowaniu w 1939 r.
Kamienica Rynek 18 po obsunięciu skarpy i uprzątnięciu jej resztek w 1965 r.
Nad oknem obok wejścia do sieni w 1954 r. umieszczono popiersie renesansowego rzeźbiarza Jana Michałowicza z Urzędowa autorstwa Jacka Pugeta. W trakcie rekonstrukcji portalu płaskorzeźba musiała zostać usunięta. Jej los nie jest znany.
Foto: MKZ Lublin.
Jeden ze szkiców z projektu rekonstrukcji portalu.
Projekt wykonał Edwarda Kotyłło (Pracownie Konserwacji Zabytków w Lublinie).
Ten jak i pozostałe drobiazgowo przygotowane szkice zobaczyć można we wpisie Lubelskiego WKZ
Polichromia wykonana w roku 1954 przez Helenę i Jana Cybisów.
Foto: K. Czerlunczakiewicz, M. Trzewik
Jan Cybis i Helena Zaremba-Cybisowa przy pracach malarskich podczas odbudowy Lublina w 1954 roku, w trakcie prac przy kamienicy Rynek 18.
Autor: Hartwig, Edward (1909-2003).
Źródło: https://teatrnn.pl/lublin-fotografia/ludzie-pracujacy-przy-odbudowie-lublina/

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *