Sławików (woj. śląskie) – Fundacja Gniazdo od dwóch lat dba o ruiny pałacu

Dzisiaj nie będzie tyle o odbudowie, co o działaniu grupy osób, które nie czekając na innych zakasały rękawy i we własnym zakresie same postanowiły zatroszczyć się o ruiny. Fundacja Gniazdo od dwóch lat ratuje imponujący pałac w Sławikowie w woj. śląskim.

Pałac powstał w XVIII w. Rozbudowany w duchu klasycyzmu dla rodziny von Eikstedt w latach 1856-65. Uszkodzony w czasie walk pomiędzy Wehrmachtem i Armią Czerwoną pod koniec II wojny światowej (dwie dziury w tym jedna w dachu, powybijane szyby, osmolone wnętrza). Po wojnie gdy pałac przekazano w zarząd PGR-owi wyposażenie zostało rozszabrowane (m.in. zniknęły marmurowe schody, kamienne lwy strzegące wejścia od strony ogrodu, zerwano dach). Poniemiecki pałac pozostawiony samemu sobie szybko popadł w całkowitą ruinę. Po 1989 r. zabytek przeszedł we władanie Agencji Nieruchomości Rolnych, która sprzedała go prywatnemu inwestorowi. Pod koniec lat 90. ubiegłego wieku nieznani sprawcy ukradli kolumny podtrzymujące portyk przed ryzalitem w elewacji wsch. W 2005 r. właściciel oddał pałac gminie Rudnik, gdyż nie stać go było na jego utrzymanie. W roku 2010 osunął się fragment ściany w elewacji zachodniej (osoby znające pałac twierdzą, że mógł być to efekt działań wandali).

Do roku 2018 gmina próbowała sprzedać obiekt jednocześnie doraźnie zabezpieczając teren pałacu. Wobec braku chętnych gmina postanowiła ratować obiekt sama. Działania te wkrótce przyśpieszyły bowiem włączyli się do nich społecznicy. W celu ratowania zabytku powołali oni Fundację Gniazdo: ”Dzięki pracy wielu bezinteresownych ludzi, miłośników spróchniałych, walących się murów, miejsca takie jak te ukazują światu swoje piękno, nie dzieje się to z dnia na dzień, są to mozolne, długie godziny, dni, tygodnie, lata dłubania, kopania, odwalania gruzu, poświęcania wolnego czasu, sił i sprzętu ale warto, możecie mi wierzyć że warto.”

Fundacja we współpracy z Gminą i WKZ usunęła dziką i niszczącą ruiny zieleń z pałacu, oranżerii i kaplicy/mauzoleum. Uprzątnięto śmieci, z wnętrz wywieziono gruz pośród którego znaleziono i zabezpieczono szereg detali architektonicznych. Uprzątnięto park, zamontowano ławeczki, tablice informacyjne, nasadzono nową zieleń, zamontowano ogrodzenie i okratowano pałac. Fundacja wciąż walczy o fundusze na dalsze prace. Jej przedstawiciele zachęcają również wszystkich chętnych do pomocy: ”A może chcecie nam pomóc? Zapraszamy, mamy tyle nowych pomysłów, że braknie nam rąk do pomocy. Miło się spędza czas w naszym towarzystwie, a na koniec możemy obiecać tylko to, że będziecie zmęczeni z satysfakcją dobrze spędzonego czasu.”

Ostatnimi czasy dzięki Fundacji pałac stał się bardzo popularny. Można by powiedzieć, że wręcz otrzymał on drugie życie. W okresie letnim w niedziele jest udostępniany dla zwiedzających. Odbywa się tu szereg imprez kulturalnych, historycznych, sesje zdjęciowe, kręcone są teledyski…

W przyszłości Gmina zapowiada odtworzenie kwietnego klombu na dziedzińcu i drewnianej altanki w parku, ale marzenia samorządu sięgają jeszcze dalej. W sierpniu odbyły się rozmowy z WKZ dotyczące możliwej odbudowy pałacu: ”Wojewódzki Konserwator Zabytków i senator Ewa Gawęda zaproponowali pełną odbudowę pałacu. Zaproszeni goście przedstawili procedury dotyczące wykonania badań, ekspertyz, koncepcji i planu odbudowy do otrzymania pozwolenia na budowę. Gmina w najbliższym czasie zorientuje się w możliwościach pozyskania dofinansowań na realizację tego zadania oraz wybierze – wspólnie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków – firmę, która będzie w stanie wykonać wszystkie prace badawcze i planistyczne, aby jak najszybciej było możliwe rozpoczęcie inwestycji.” Pierwsza odbudowana miałaby zostać oranżeria…

Informacje w mediach: Pałac w Sławikowie z szansą na odbudowę (naszraciborz.pl) | Pałac w Sławikowie przypomina ruinę. Pojawiły się śmiałe plany odrestaurowania zabytku (tvp.pl)

Profil FB Fundacji Gniazdo: Fundacja Gniazdo | Facebook

Profil FB Pałacu: Ruiny pałacu w Sławikowie | Facebook