Litwa – rewaloryzacja Starego Miasta w Kłajpedzie (trzy przykłady)

Kłajpeda (hist. Memel) to litewskie miasto portowe nad Bałtykiem. W 1252 r. na ziemiach wydartych plemionom bałtyckim Krzyżacy wybudowali zamek. W latach 1466-1657 wraz z Prusami Książęcymi Kłajpeda wchodziła w skład Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jako lenno Korony Polskiej. To właśnie tutaj w 1672 roku ścięty został przez Brandenburczyków pułkownik polskich wojsk koronnych, jeden z przywódców opozycji antyelektorskiej w Prusach Książęcych i rzecznik ich zespolenia z Polską – Krystian Kalkstein-Stoliński (pierwowzór postaci pułkownika Krzysztofa Dowgirda, głównego bohatera serialu „Czarne chmury”).

Poniżej trzy nowe projekty z Kłajpedy:

1. Nowa tradycyjna zabudowa przy Starym Rynku (Turgaus a. 12-13): https://www.google.com/maps/@55.7057652,21.1364432,3a,75y,359.46h,98.65t/data=!3m6!1e1!3m4!1syUbo33JmoxRztt8TAq–Ew!2e0!7i16384!8i8192?entry=ttu

2. Rekonstrukcja budynku Wagi Miejskiej. Pierwsza waga miejska działała w tym miejscu w II poł. XVI w. Budynek przebudowano później na mieszkalny. Uszkodzony w wyniku bombardowania w 1944 r., ostatecznie rozebrany w 1947 r. Po rekonstrukcji w obiekcie mieścić się będzie hotel.

3. Projekt planowanej rekonstrukcji kościoła luterańskiego pw. św. Jana na Starym Mieście. Pierwszy kościół wybudowany w 1258 r. Dwukrotnie niszczony i odbudowywany. Uszkodzony w czasie II wojny światowej i rozebrany wkrótce po niej. W jego miejscu powstał sklep i toaleta. W 2011 r. planowano odbudowę kościoła w formach nowoczesnych, czemu sprzeciwiła się Rada Miejska. Konkurs na projekt rekonstrukcji w 2018 r. wygrał architekt Aurimas Širvys (UAB „Senamiescio projektai”). Według architekta 80-90% detali architektonicznych jest możliwa do zrekonstruowania, pozostałe elementy zostaną odrestaurowane na zasadzie analogii. W 2020 r. sejm litewski poparł odbudowę. Fundamenty świątyni mają zostać zabezpieczone i wyeksponowane na wzór Zamku Dolnego w Wilnie. Wykończenie i detal będą wykonane w sposób tradycyjny. Elementy konstrukcyjne powstaną z użyciem współczesnych materiałów. Na wieży mieścić się będzie punkt widokowy oraz Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej. Pozostała część świątyni służyć będzie do odprawiania nabożeństw i jako sala koncertowa. Po rekonstrukcji kościoła św. Jana jego wieża będzie ponownie najwyższą na Litwie (82 m). Koniec prac planuje się na 31 grudnia 2027 roku.

Info za: Rokas Andriuškevičius/litewska rewolta architektoniczna: Klasikinės architektūros atgimimas | Facebook