Bytom – „preparat” z kamienicy przy ul. Kwietniewskiego 11 jako nowoczesna taksydermia?

Na początku tego roku zniknęły rusztowania z odrestaurowanej elewacji kamienicy przy ul. Kwietniewskiego 11 w Bytomiu. ”Odsłonięcie zabytkowej elewacji to dopiero pierwszy etap naszej inwestycji, ale efekt już jest imponujący. Z niecierpliwością czekamy na kolejny, czyli montaż stalowej konstrukcji i szkło, które całkowicie zmieni ten fragment Śródmieścia”- mówi Krzysztof Grzelczak, pełnomocnik zarządu firmy KBW BWI Polska.

Projekt zakładający zagospodarowanie terenu przy ul. Kwietniewskiego 11-15, stanowiący w większości obszar po wyburzonych kamienicach, został w 2019 roku wpisany do zaktualizowanego Gminnego Programu Rewitalizacji Bytom 2020+.

Nie ulega wątpliwości, że odrestaurowana fasada prezentuje się pięknie. Mimo wszystko nie wszystkim udziela się entuzjazm i pojawia się szereg pytań i wątpliwości…

Kamienica powstała w 1903r i była zamieszkana jeszcze do 2012 r. W tym czasie sąsiadek już nie było. Jeszcze wcześniej wyburzone zostały kamienice po drugiej stronie ulicy. ”Jedenastce” groził ten sam los… I ostatecznie częściowo ten los ją spotkał. Na szczęście udało się uratować to co najwartościowsze – fasadę. Jej renowacja odbyła się w ramach Projektu Zagospodarowania przestrzeni miejskich Śródmieścia Bytomia na cele społeczno-integracyjne. Inwestycja ma za zadanie ”ożywić i odnowić Śródmieście Bytomia”. Nowe miejsce na mapie miasta będzie ”oddzielone od ulicy efektowną szklaną fasadą, w którą zostanie wkomponowana ściana frontowa kamienicy”. W środku miejsce znajdzie siłownia na wolnym powietrzu, plac zabaw dla rożnych grup wiekowych, stanowiska szachowe i elementy małej architektury. Nie zabraknie też zieleni, która pojawi się na ostatnim etapie realizacji projektu. Obiekt będzie oświetlony i wyposażony w monitoring.

Wątpliwości względem inwestycji wyraża jednak część mieszkańców Bytomia i społeczników zajmujących się ochroną zabytków. Zarzucają oni doprowadzenie do ruiny a następnie wyburzenie nie tylko Kwietniewskiego 11, ale i szeregu innych zabytkowych kamienic w centrum miasta. Padają pytania o działania, a raczej ich brak, ze strony konserwatora zabytków. ”Fasadyzm w czystej postaci. Kompletny brak zrozumienia idei zabytku. Za 20 lat jedyne co w Polsce zostanie po zabytkach to takie makiety bez duszy”. ”Kiedyś przy ul. Kwietniewskiego kwitło życie, ludzie spacerowali, robili zakupy. Dziś jest to „przeburzony” totalnie moto-ściek w centrum miasta, który stale wzbiera i nie widać, żeby chciano nad tym panować”. Sam projekt ma być ”niesmacznym nowatorskim gniotem”, ”dramatem” i ”nudą”. ”Szklano, stalowe, betonowe, czarne lub tęczowe… czy współcześni architekci naprawdę nie mają już nic do zaoferowania?”

Z drugiej strony zwolennicy inwestycji przypominają, że uratowano kamienicę, która była w takim stanie, że wkrótce sama by się rozpadła. ”Faktycznie może będzie się „gryzło” z resztą projektu, ale czy nie lepiej za 50 lat podziwiać chociaż jedną uratowaną ścianę zamiast sterty gruzu?”. ”Ktoś to kupuje i ratuje najbardziej reprezentatywną część adaptując do ciekawego i świeżego projektu.” Podobne rozwiązania polegające na wyburzeniu zabytku poza fasadą a następnie dobudowaniu do niej nowego nowoczesnego obiektu ma być działaniem praktykowanym w całej Europie. Rezultat ma być jak najbardziej pozytywny a krytyka tego typu działań wynika jedynie z ”zacofania” i ”zamknięcia na jakiekolwiek innowacje”.

Miasta Górnego Śląska stoją przez dużym wyzwaniem, którymi są depopulacja i suburbanizacja. Wobec wyludniania się śródmieści problem opuszczonych kamienic będzie zapewne narastał. Czy istnieją jakiekolwiek sposoby by przeciwdziałać opuszczeniu i rujnacji kolejnych zabytkowych obiektów? Czy wyburzenia i tzw. fasadyzm to jedyne rozwiązanie? Wreszcie czy można wymagać więcej od współczesnej architektury i architektów?

Za pomoc w przygotowaniu wpisu dziękujemy FB Bytom pieszy / Bytōm piechty.

Zobacz post i komentarze na facebooku