Jak wpisać się w historyczny kontekst? (Szkoła w Ochranowie/Herrnhut oraz projekt Muzeum Lubomirskich we Wrocławiu).

Szkoła ewangelicka w Ochranowie/Herrnhut (Górne Łużyce – Saksonia) wygrała plebiscyt na budynek roku 2019 w Niemczech wg społecznej organizacji Stadtbild Deutschland. Projekt nowego Muzeum Lubomirskich we Wrocławiu warszawskiej pracowni WXCA zdaniem jury złożonego z architektów i muzealników okazał się z kolei najlepszym z grona 104 propozycji nadesłanych przez pracownie z całego świata.

Wyniki niemieckiego plebiscytu jak i polskiego konkursu uzasadniono w podobny sposób podkreślając m.in. udane wpisanie się budynków w kontekst.

Przyglądając się jednak obiektom już na pierwszy rzut oka widać, że bardzo się one różnią. ”Wpisanie się” w kontekst wydają się być zupełnie inaczej rozumiane przez społeczników jak i architektów. Skąd ta różnica? Kto ostatecznie bardziej zyskał, Ochranów/Herrnhut czy Wrocław? A może oba przykłady są tak samo dobre? Jakie jest Państwa zdanie?

Szkoła Ewangelicka Zinzendorf w Ochranowie/Herrnhut

Budynek został zaprojektowany tak by nawiązywał do lokalnej odmiany baroku. Historyczna szkoła została spalona 9-go maja 1945 roku. Po rozbiórce jej ruin w 1973 r. w pewnej odległości od ulicy wybudowano nową szkołę. W 2012 r. rada nadzorcza zaaprobowała projekt nowego budynku, który został zrealizowany w latach 2017-9. Po przeprowadzce do niego szkoły, modernistyczny budynek został rozebrany. Wcześniej bo w 2016 roku po drugiej stronie ulicy powstał inny utrzymany w tradycji architektury lokalnej budynek – Johann Amos Comenius Schule.

”Nowy budynek ewangelickich szkół Zinzendorf w Herrnhut, ukończony w 2019 roku wg projektu firmy architektonicznej Daniela Neuera, harmonijnie wtapia się w historyczne otoczenie Herrnhut. W szczególności, nowy budynek stanowi wyjątkowy wkład w planowanie urbanistyczne, dzięki czemu wygląd centrum miasta i główny plac miasta Zinzendorfplatz z powrotem tworzą harmonijną całość. Nowy budynek zachwyca wysokiej jakości klasycznym wzornictwem opartym na detalach. Pomimo zastosowania głównie tradycyjnych materiałów budynek nadal spełnia wymagania niskiego zużycia energii i ochrony przeciwpożarowej oraz ma nowoczesne wnętrze zaprojektowane zgodnie z wymogami nowoczesnej działalności szkolnej. Stowarzyszenie postrzega ten typ nowego budynku nie tylko jako wzbogacenie małego miasteczka Herrnhut, ale także jako wzór do naśladowania dla budownictwa publicznego w całych Niemczech.”

Ogólnoniemieckie społeczne stowarzyszenie Stadtbild Deutschland e.V. angażuje się w całych Niemczech w ochronę zabytków, remont miast i promowanie nowej klasycznej, harmonijnej w lokalnym kontekście architektury. W plebiscycie wzięło udział 500 jego członków.

Więcej na temat plebiscytu: Gebäude des Jahres 2019 – Der Neubau des Zinzendorf-Gymnasiums in Herrnhut – Stadtbild Deutschland (stadtbild-deutschland.org)

Strona szkoły: Ein neues Schulhaus für die Zinzendorfschulen – EZSH

Na profilu „New Traditional Architecture”: New Traditional Architecture | 🇩🇪 **THEY COULD HAVE SETTLED FOR LESS:** In the destructive cycle of modernism, yesterday’s concrete boxes are today torn down and replaced with glass boxes | Facebook

Muzeum Książąt Lubomirskich we Wrocławiu

Muzeum wg zwycięskiego projektu pracowni WXCA z Warszawy powstanie w miejscu parkingu przy ul. Szewskiej, naprzeciwko Ossolineum kosztem 70 milionów złotych. Prace mają trwać do 2023 roku.

Uzasadnienie wyników konkursu na stronie SARP-u:
”Jury przyznało 1. Nagrodę za wrażliwość i czytelny gest architektoniczny. Propozycja umiejscowienia muzeum w obiekcie o typologii miejskiej rezydencji. Odwołuje się do początków muzealnictwa i tradycji mecenatu. Zaproponowano budynek ponadczasowy, łączący nowoczesność z archaicznością dobrze wpisujący się w miejski kontekst. Organizacja przestrzeni opiera się na przestrzeniach amfiladowych wnętrz, definiując w ten sposób zarówno przestrzenie publiczne, jak również przestrzeń wystawienniczą. Masywność i materialność budynku sprzyjać będzie funkcji muzealnej ale również daje szansę na stworzenie optymalnych warunków klimatycznych wnętrz bez potrzeby stosowania nadzwyczajnych środków technicznych.”

”– Wrocław jest dla nas niezwykle inspirującym miastem, nowym jeśli chodzi o przestrzeń architektoniczną – mówi Anna Dobek z WXCA Architekci dla portalu wroclaw.pl. Opisując budynek podkreśla, że będzie bardzo skromny, zrównoważony, powściągliwy, ale jednocześnie elegancki, ze szlachetnych materiałów i ze szlachetnymi rozwiązaniami, odwołujący się do klasycznej architektury, wpisujący w tkankę miejską. – To wizja współczesnego miejskiego pałacu, który jest zorganizowany wokół kolekcji, zbiorów umiejscowionych w centralnej części – wyjaśnia Anna Dobek.”

Projekt spodobał się przynajmniej części urzędników m.in. wojewodzie dolnośląskiemu Pawłowi Hreniakowi: ”Miasto Wrocław wzbogaca się o dodatkowy piękny budynek”.

Poza stroną pracowni trudno jednak o entuzjazm na forach i w sieci. Padają pytania nie tylko o sens zabudowywania tej przestrzeni, ale też o rodzaj architektury. Jedną z popularniejszych opinii zamieścił użytkownik Argente: ”Projekt budynku kompletnie nie pasujący do zabudowy Starego Miasta. To będzie kolejna szpecąca „plomba” nic więcej. Nie rozumiem dlaczego nie można uporządkować planów zabudowy staromiejskiej w taki sposób aby wykluczyć budowanie żelazobetonowych i szklanych biurowców, hoteli, itp. budynków. Plan zabudowy dla obszaru Starego Miasta, dokładniej ścisłego centrum wokół Rynku powinien wymuszać budowanie domów „pasujących” do zabytkowych domów, które się ostały i odtworzenie zabytkowej tkanki miasta zniszczonej w czasie wojny”.

Wyniki konkursu i uzasadnienie: SARP – Stowarzyszenie Architektów Polskich – oddział Wrocław

Więcej: Muzeum Książąt Lubomirskich. Konkurs architektoniczny rozstrzygnięty | www.wroclaw.pl

Tematy zaproponowali: Adam Zieliński (Wrocław) i Sylwester Sudnik (Ochranów/Herrnhut)