Węgry – Wzgórze Zamkowe w Budapeszcie – rekonstrukcja wbrew protestom architektów i z bitwą na bannery w tle

Po prawej stronie na zdjęciu przywrócony do pierwotnego wyglądu neogotycki gmach Ministerstwa Finansów. To nie on jednak wywołał gniew środowiska architektonicznego, ale niepozorna rekonstrukcja po lewej. Po wojnie w 1979 r. w miejscu wyburzonej kamienicy zdążył bowiem powstać modernistyczny w charakterze budynek Domu Dyplomatów. To właśnie w jego obronie stanął szereg organizacji związanych ze współczesną architekturą.

„Rusztowania znikają a z pod nich zaczyna wyłaniać się nowa/stara kamienica. Im lepiej ją widać tym bardziej niezrozumiałe wydają się łzy wylane nad wyburzonym Domem Dyplomatów…Myślę, że możemy z czystym sumieniem stwierdzić, że na placu Świętej Trójcy nastąpiła pod każdym względem jakościowa zmiana na lepsze.”

(za grupa „Przeszłość i przyszłość Budapesztu – bez polityki”: BUDAPESTI MÚLT ÉS JÖVŐ – politikamentesen | Ahogy, az állványzat alól kibontakozva, kezd alakot ölteni a régi-új HÁRMASHÁZ, úgy válik napról-napra értelmezhetetlenebbé minden, a leb… | Facebook)

A oto kilka ze wspomnianych wyżej „łez”:

„Dom Dyplomatów stał się nie tylko jednym z najpóźniejszych, ale także jednym z najbardziej prestiżowych przykładów zabudowy plombowej w Dzielnicy Zamkowej, ponieważ jego fasada z filarami i zmiennym rytmem okien nawiązywała do trzech wcześniejszych oddzielnych budynków, a narożnik pięknie odzwierciedlał podobny motyw dawnego ratusza w Budzie. Budynek reprezentował nowoczesność tamtych czasów.” (Teljesen historizáló arcot kap a botrányok közt lebontott várbeli Diplomataház utódja | 24.hu)

„Następca Domu Dyplomatów na Wzgórzu Zamkowym to dekoracja teatralna bez architektury.” „Według wybitnej postaci węgierskiej współczesnej architektury, rekonstrukcja swoją fałszywością niszczy świadomość narodową i osłabia tożsamość.” (Építészet nélküli díszlet a várbeli Diplomataház utóda)

Protesty nie skończyły się jedynie na słownie wyrażanym sprzeciwie. W pewnym momencie doszło nawet do „wojny na bannery”. Grupa architektów określającej siebie mianem „22” powiesiła na ścianie obok wyburzanego modernistycznego budynku banner z napisem:

„Ten dom został rozebrany przez właściciela – nielegalnie – nieprofesjonalnie.”

W odpowiedzi inwestor umieścił na rusztowaniu swój własny banner:

„Poprzednio stojący tutaj – w złym stanie, – opuszczony budynek hotelowy. Odbudowujemy w sposób godny Dzielnicy Zamkowej, tworząc wartość dla mieszkańców i wszystkich Węgrów. Rozbiórka odbyła się zgodnie z prawem i profesjonalnie, ze szczególną dbałością o bezpieczeństwo mieszkańców.” (Állványzatra tett molinóval takarták el az egykori Diplomataház körüli botrányra figyelmet irányító feliratot | 24.hu)

Co ciekawe, pierwotnie zamiast rekonstrukcji miała powstać „modernistyczna reinterpretacja” kamienicy zaprojektowana przez nagradzaną firmę architektoniczną RAPA Architects Kft. Przemycający nowoczesne elementy projekt („przełamana” fasada, miedziane blachy w otworach okiennych) nie spełnił jednak oczekiwań i został odrzucony (foto w komentarzu). Nowa kamienica została wykonana współczesnymi technikami. Zrekonstruowano jedynie jej zewnętrzny wygląd i detal. Inwestorem jest Fundacja Narodowego Banku Węgier. W kamienicy mieścić się będzie centrum konferencyjne.

Zachowana została stojąca przed dawnym Domem Dyplomatów rzeźba Hermesa z roku 1981 autorstwa Agamemnóna Makrisza.