Zamek w Żarach (woj. lubuskie) – odbudowa hełmu wieży po pożarze
W roku 2019 w nocy z 13 na 14 października na wieży zamku w Żarach wybuchł pożar. W akcji gaśniczej wzięło udział 16 jednostek straży. Niestety nie udało się uratować hełmu wieży. Konstrukcja spłonęła i zawaliła się. Spalony szkielet wieży runął na dach zamku uszkadzając znaczną jego część. Dzięki działaniom strażaków ogień nie rozprzestrzenił się na resztę zabytku. Prawdopodobną przyczyną pożaru było podpalenie.
Na szczęście zamek po pożarze nie pozostał sam. Dzięki działaniom społeczników ze Stowarzyszenia „Region Łużyce”, we współpracy z miastem Żary oraz z Lubuskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków udało się pozyskać dofinansowanie na rekonstrukcję hełmu. 630 tys. zł przekazało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 30 tys. zł dołożyło miasto.
Prace nad odbudową hełmu wieży ruszyły 17 listopada 2020. Odpowiedzialną za nie była firma Monumenti Muratore z Żagania. Nadzorem zajęło się Stowarzyszenie „Region Łużyce”, które tymczasowo przejęło opiekę nad żarskim zamkiem (od stycznia 2020 roku właścicielem zabytku jest miasto Żary). Do pokrycia hełmu wykorzystano ręcznie formowaną dachówkę ceramiczną – karpiówkę, wykonaną na specjalne zamówienie przez firmę Heritage Roof Tiles.
Prace ukończono w tym miesiącu.
Do wykonania pozostały jeszcze dwa etapy – odrestaurowanie elewacji i wnętrz zalanych przez wodę. Wtedy możliwym będzie otworzenie zamku dla zwiedzających przy jednoczesnym kontynuowaniu prac remontowych w innych częściach obiektu. W trakcie prac prowadzony był nadzór archeologiczny i znaleźliśmy kilka ciekawych przedmiotów. Na przykład fragmenty tarczy zegara, który był zamontowany na wieży, mamy też cyfry i tak naprawdę brakuje nam tylko wskazówek. Myślę, że bez problemu będziemy mogli go zrekonstruować i 4 tarcze zegarowe umieścić na wyremontowanej już wieży zamkowej– relacjonował Arkadiusz Gutka ze Stowarzyszenia „Region Łużyce”. Warto w tym miejscu podkreślić, iż szybka odbudowa spalonego hełmu wieży, której potrzebę dostrzegło Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, przywróciła mieszkańcom Żar i wszystkim zainteresowanym losem obiektu nadzieję, że rozpoczęta po II Wojnie Światowej odbudowa i remont zamku są realne, a państwu polskiemu nie są obce zabytki położone na jego dalekich krańcach, co notorycznie jest podkreślane przez licznych „niedowiarków” i malkontentów.
Foto: mpiechaczek.pl (G), Sorau Żary dawniej i dziś (D).
