W poniższym poście znajdą Państwo wybór polskich łuków/bram triumfalnych (jak i budynków kojarzących się z nimi poprzez formę architektoniczną) oraz część przegranych projektów konkursowych.
Decyzji jury towarzyszy niemal powszechne rozczarowanie. Jeden z komentujących publicystów stwierdził nawet, że ”pomnik „wiertło” jest niemal obraźliwy dla historii” (link do artykułu: Warzecha: Pomnik „wiertło” jest niemal obraźliwy dla historii. Jak to możliwe? [OPINIA] – Wiadomości (onet.pl). I dalej: ”Król jest nagi i widzi to każdy, kto ma trzeźwe spojrzenie. Mieliśmy dostać pomnik naszego triumfu – dostaniemy żenujący abstrakcyjny koszmarek, choćby symbolicznie nie nawiązujący do formy łuku triumfalnego”.
A czy mogło być lepiej? Część z Państwa miała nadzieję na powrót do staropolskiej tradycji budowania łuków triumfalnych jako elementów miejskiej architektury okazjonalnej. Inni jednak nawet cieszyli się z takiego a nie innego wyboru wskazując, że budowany współcześnie łuk triumfalny musiałby być kiczem porównywalnym do Łuku Unii Europejskiej w podwarszawskich Michałowicach…
Marzenia (zagraniczne łuki triumfalne – L) kontra rzeczywistość (zwycięski projekt konkursowy – P)1575 r. Gdańsk. Brama Wyżynna. …choć sama w sobie łukiem triumfalnym oczywiście nie jest.
1646 r. Gdańsk. Brama triumfalna z okazji ślubu króla Władysława IV Wazy z Ludwiką Marią Gonzagą. Więcej na jej temat oraz wizerunki dwóch innych gdańskich bram pod linkiem: Triumfy gdańskie | Łowcy Sosrębów (wordpress.com)
1660 r. Łuk triumfalny Jana Kazimierza, który miał powstać w ramach założenia Forum Wazów w Warszawie, upamiętniający zwycięstwo pod Beresteczkiem. Budowę przerwał Potop. Projektował Giovanni Baptista Gisleni.
1674 r. Podzamcze Chęcińskie. Brama fundowana przez starostę chęcińskiego Stefana Bidzińskiego na powitanie wracającego spod Wiednia króla Jana III Sobieskiego.1677 r. Warszawa. Brama wzniesiona na wjazd króla Jana III w Warszawie. Stała na Krakowskim Przedmieściu obok kościoła bernardynów. Rysował na podstawie opisu Wojciech Gerson w 1879 r.1696 r. Wilanów i ”łuk triumfalny” Jana III.1724-1817. Warszawa. Wielki Salon. Daniel Mateusz Pöppelmann (?). W 2017 r. pomysł jego odbudowy na Pomnik Bitwy Warszawskiej dyskusji poddawał Radosław Gajda: Kto miał największy salon w dawnej Warszawie? | Architecture is a good idea – YouTube1734 r. Warszawa. Łuk triumfalny z okazji wjazdu króla Augusta III do Warszawy. Projektował Johann Samuel Mock.1773-1941. Siedlce. Brama Księżnej Ogińskiej. Szymon Bogumił Zug (?). Została zburzona przez Niemców w czasie II wojny światowej. Plany jej odbudowy na razie stoją w miejscu.1775 r. Kraków. ”Pogrzeb Jana z Kęt”.1781 r. Kamieniec Podolski. Brama Triumfalna wzniesiona ku czci króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Projektował komendant twierdzy w Kamieńcu Jan de Witte na zlecenie biskupa Krasińskiego.1781 r. Projekt bramy triumfalnej z okazji powrotu Stanisława Augusta do Warszawy z Wiśniowca. Projektował Jakub Kubicki.1820 r. Gościeradów. Łuk triumfalny w parku. Miał go wybudować Eligiusz Prażmowski dla ukochanej hrabiny Anieli Grabowskiej.1809 r. Warszawa. Łuk triumfalny na Placu Trzech Krzyży postawiony na cześć wojska polskiego i gen. Jana Henryka Dąbrowskiego powracających z wojny z Austrią. Projektował Jakub Kubicki.1812 r. Ślesin. Łuk triumfalny potocznie nazywany „Bramą Napoleona” zbudowany prawdopodobnie na cześć Napoleona Bonaparte, podążającego na wojnę z Rosją.1831 r. Warszawa. Wprowadzenie jeńców i sztandarów zdobytych pod Wawrem i Dębem Wielkim.1837 r. Jabłonna. Łuk triumfalny wzniesiony ku czci księcia Józefa Poniatowskiego. Projektował Henryk Marconi.Ok. 1920 r. Rysunki łuków triumfalnych autorstwa Stanisława Noakowskiego.1922 r. Kraków. Projekt Muzeum Narodowego – Pomnika Wolności. Wariant I. Rysował Adolf Szyszko-Bohusz.1929 -1960. Mołodeczno. Tzw. Brama Helenowska wzniesiona w dziesiątą rocznicę powstania 86. Pułku Piechoty na cześć Józefa Piłsudskiego.1939 r. Zwycięski projekt pomnika Józefa Piłsudskiego autorstwa chorwackiego rzeźbiarza Ivana Meštrovicia. Plan zakładał też budowę łuku triumfalnego. Plany budowy przerwała wojna.
Wkraczamy do współczesności… 2004 r. Michałowice pod Warszawą. Łuk Unii Europejskiej.
Prezentowany w prasie projekt łuku-pomnika Bitwy Warszawskiej 1920 r. (poza konkursem)Praca autorstwa Karola Badyny, która zdobyła drugą nagrodę w konkursie.Wyróżniona praca Tomasza Birezowskiego, Piotra Dynowskiego i Mateusza Trojanowskiego.Wyróżnienie honorowe w konkursie na projekt pomnika Bitwy Warszawskiej 1920 r. Praca Pawła Nowickiego i Macieja Walczyny.
Na szczytach władzy, ale i pokojach architektów i konserwatorów zderzały się dwie koncepcje odbudowy Warszawy – jedna nawiązywała do tradycji i przedwojennej zabudowy, druga do zbudowania na zgliszczach nowego socrealistycznego miasta. Prof. Zachwatowicz, był zwolennikiem tej pierwszej, przynajmniej jeśli chodzi o Starówkę. „Warszawa nie może być miastem bez przeszłości. Warszawa jest nie do pomyślenia bez…
Historia pałacu sięga aż do 1801 roku, kiedy Stanisław Woyczyński zakupił pokaźny majątek z dworem, we wsi Wola Chojnata. Przez lata przechodził z rąk do rąk aż w końcu został zakupiony przez Józefa i Jadwigę Wierzbickich. Ostatecznie budowa zakończyła się w roku 1873. Na miejscu dawnego dworu stanął neorenesansowy pałac, pozostał on własnością rodziny Wierzbickich…
Gdy nie ma możliwości fizycznej odbudowy zniszczonych na przestrzeni dziejów zamków pozostają nam ich komputerowe wizualizacje. Ahrem Belabrovik to pomysłodawca projektu VKL3D, który za cel kładzie sobie przypomnienie o wielkości i kulturalnym bogactwie naszych przodków poprzez komputerowe rekonstrukcje zabytków architektury Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tym razem takiej rekonstrukcji doczekał się zamek Biały…
Konkurs MAKABRYŁA był organizowany w latach 2008–2017 przez portal bryla.pl, należący do koncernu Agora. Przez ten czas plebiscyt zdobył sobie popularność i rozpoznawalność, stając się jedną z najbardziej cenionych inicjatyw w świecie architektury. O wyborze zwycięskiej makabryły decydowali internauci. Ostatnią edycję wygrała przebudowa willi Monte w Zakopanem: „Tegoroczna edycja organizowanego już od 11 lat plebiscytu…
Po trzecim rozbiorze Wawel zajęły wojska zaborcy. Zniszczono insygnia królewskie, ukradziono arrasy i miecz koronacyjny Szczerbiec. Zamek Królewski zamieniono na koszary. Zabudowano krużganki, zniszczono strop Sali Poselskiej. Wyburzono wszystkie mniejsze budynki, które nie nadawały się do adaptacji, m.in. kościół św. Michała, kościół św. Jerzego czy dom Borka, po których do dzisiaj pozostały jedynie fundamenty. Po…
„Budynek uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej. W latach 1965–1973 dom odbudowano, a w 1967 r. wpisano do rejestru zabytków. Po wojnie w budynku mieścił się Oddział Funduszu Wczasów Pracowniczych. Współcześnie (od 2001 r.) funkcjonuje w nim Hotel Podewils.” „W czasie panowania Krzyżaków nad Gdańskiem, w miejscu, w którym obecnie usytuowany jest Hotel Podewils, znajdowały…
