W poniższym poście znajdą Państwo wybór polskich łuków/bram triumfalnych (jak i budynków kojarzących się z nimi poprzez formę architektoniczną) oraz część przegranych projektów konkursowych.
Decyzji jury towarzyszy niemal powszechne rozczarowanie. Jeden z komentujących publicystów stwierdził nawet, że ”pomnik „wiertło” jest niemal obraźliwy dla historii” (link do artykułu: Warzecha: Pomnik „wiertło” jest niemal obraźliwy dla historii. Jak to możliwe? [OPINIA] – Wiadomości (onet.pl). I dalej: ”Król jest nagi i widzi to każdy, kto ma trzeźwe spojrzenie. Mieliśmy dostać pomnik naszego triumfu – dostaniemy żenujący abstrakcyjny koszmarek, choćby symbolicznie nie nawiązujący do formy łuku triumfalnego”.
A czy mogło być lepiej? Część z Państwa miała nadzieję na powrót do staropolskiej tradycji budowania łuków triumfalnych jako elementów miejskiej architektury okazjonalnej. Inni jednak nawet cieszyli się z takiego a nie innego wyboru wskazując, że budowany współcześnie łuk triumfalny musiałby być kiczem porównywalnym do Łuku Unii Europejskiej w podwarszawskich Michałowicach…
Marzenia (zagraniczne łuki triumfalne – L) kontra rzeczywistość (zwycięski projekt konkursowy – P)1575 r. Gdańsk. Brama Wyżynna. …choć sama w sobie łukiem triumfalnym oczywiście nie jest.
1646 r. Gdańsk. Brama triumfalna z okazji ślubu króla Władysława IV Wazy z Ludwiką Marią Gonzagą. Więcej na jej temat oraz wizerunki dwóch innych gdańskich bram pod linkiem: Triumfy gdańskie | Łowcy Sosrębów (wordpress.com)
1660 r. Łuk triumfalny Jana Kazimierza, który miał powstać w ramach założenia Forum Wazów w Warszawie, upamiętniający zwycięstwo pod Beresteczkiem. Budowę przerwał Potop. Projektował Giovanni Baptista Gisleni.
1674 r. Podzamcze Chęcińskie. Brama fundowana przez starostę chęcińskiego Stefana Bidzińskiego na powitanie wracającego spod Wiednia króla Jana III Sobieskiego.1677 r. Warszawa. Brama wzniesiona na wjazd króla Jana III w Warszawie. Stała na Krakowskim Przedmieściu obok kościoła bernardynów. Rysował na podstawie opisu Wojciech Gerson w 1879 r.1696 r. Wilanów i ”łuk triumfalny” Jana III.1724-1817. Warszawa. Wielki Salon. Daniel Mateusz Pöppelmann (?). W 2017 r. pomysł jego odbudowy na Pomnik Bitwy Warszawskiej dyskusji poddawał Radosław Gajda: Kto miał największy salon w dawnej Warszawie? | Architecture is a good idea – YouTube1734 r. Warszawa. Łuk triumfalny z okazji wjazdu króla Augusta III do Warszawy. Projektował Johann Samuel Mock.1773-1941. Siedlce. Brama Księżnej Ogińskiej. Szymon Bogumił Zug (?). Została zburzona przez Niemców w czasie II wojny światowej. Plany jej odbudowy na razie stoją w miejscu.1775 r. Kraków. ”Pogrzeb Jana z Kęt”.1781 r. Kamieniec Podolski. Brama Triumfalna wzniesiona ku czci króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Projektował komendant twierdzy w Kamieńcu Jan de Witte na zlecenie biskupa Krasińskiego.1781 r. Projekt bramy triumfalnej z okazji powrotu Stanisława Augusta do Warszawy z Wiśniowca. Projektował Jakub Kubicki.1820 r. Gościeradów. Łuk triumfalny w parku. Miał go wybudować Eligiusz Prażmowski dla ukochanej hrabiny Anieli Grabowskiej.1809 r. Warszawa. Łuk triumfalny na Placu Trzech Krzyży postawiony na cześć wojska polskiego i gen. Jana Henryka Dąbrowskiego powracających z wojny z Austrią. Projektował Jakub Kubicki.1812 r. Ślesin. Łuk triumfalny potocznie nazywany „Bramą Napoleona” zbudowany prawdopodobnie na cześć Napoleona Bonaparte, podążającego na wojnę z Rosją.1831 r. Warszawa. Wprowadzenie jeńców i sztandarów zdobytych pod Wawrem i Dębem Wielkim.1837 r. Jabłonna. Łuk triumfalny wzniesiony ku czci księcia Józefa Poniatowskiego. Projektował Henryk Marconi.Ok. 1920 r. Rysunki łuków triumfalnych autorstwa Stanisława Noakowskiego.1922 r. Kraków. Projekt Muzeum Narodowego – Pomnika Wolności. Wariant I. Rysował Adolf Szyszko-Bohusz.1929 -1960. Mołodeczno. Tzw. Brama Helenowska wzniesiona w dziesiątą rocznicę powstania 86. Pułku Piechoty na cześć Józefa Piłsudskiego.1939 r. Zwycięski projekt pomnika Józefa Piłsudskiego autorstwa chorwackiego rzeźbiarza Ivana Meštrovicia. Plan zakładał też budowę łuku triumfalnego. Plany budowy przerwała wojna.
Wkraczamy do współczesności… 2004 r. Michałowice pod Warszawą. Łuk Unii Europejskiej.
Prezentowany w prasie projekt łuku-pomnika Bitwy Warszawskiej 1920 r. (poza konkursem)Praca autorstwa Karola Badyny, która zdobyła drugą nagrodę w konkursie.Wyróżniona praca Tomasza Birezowskiego, Piotra Dynowskiego i Mateusza Trojanowskiego.Wyróżnienie honorowe w konkursie na projekt pomnika Bitwy Warszawskiej 1920 r. Praca Pawła Nowickiego i Macieja Walczyny.
Modrzewiowy dwór w Krasnogrudzie powstał w I poł. XIX w miejscu starszego założenia dworskiego dla ostatniego stolnika grodzieńskiego, patrioty, Macieja Eysymonta. W okresie międzywojennym budynek pełnił funkcję pensjonatu dla letników. W tym czasie należał do krewnych Czesława Miłosza a on sam wielokrotnie był w nim gościem. Poeta przyjeżdżał tutaj na wakacje i pisał wiersze. W…
Napisali do nas Państwo zaalarmowani realną możliwością wyburzenia zabytkowego Domu Zdrojowego w Jelitkowie, kurortowej nadmorskiej części Gdańska: „Ten piękny obiekt, unikalny w skali polskiego wybrzeża, cudem przetrwał wojenną zawieruchę. Niestety pożar w latach 60-tych pochłonął część bryły budynku. Obecne władze Gdańska dopuszczają rozbiórkę obiektu i postawienie tam betonowego kloca i to wbrew opinii mieszkańców. Konserwator…
Gdy nie ma możliwości fizycznej odbudowy zniszczonych na przestrzeni dziejów zamków pozostają nam ich komputerowe wizualizacje. Ahrem Belabrovik to pomysłodawca projektu VKL3D, który za cel kładzie sobie przypomnienie o wielkości i kulturalnym bogactwie naszych przodków poprzez komputerowe rekonstrukcje zabytków architektury Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tym razem takiej rekonstrukcji doczekał się zamek Biały…
Choć do końca prac przy ”rewitalizacji największego XVII-wiecznego barokowego kościoła oo. Franciszkanów w Polsce” droga jeszcze daleka, to już dziś można oglądać pierwszą zrekonstruowaną fasadę świątyni. Kościół Franciszkanów w Zamościu uchodzi w literaturze historycznej i artystycznej za jedną z najwspanialszych świątyń dawnej Rzeczpospolitej. Budowę kościoła fundacji Tomasza Zamoyskiego i jego żony Katarzyny z Ostrogskich rozpoczęto…
”Władze Muszyny otrzymały dotację na renowację ruin zamku w wysokości 8 mln złotych. Jak się jednak okazuje oferty złożone w drodze przetargu są za wysokie i trzeba ogłosić kolejny”, informuje Gazeta Krakowska. ”- Wszystko mamy przygotowane. Niestety pierwsze przetargi nie dały rezultatu, bo oferty były dużo droższe. Nie mamy więcej środków, które możemy przeznaczyć –…
Jeszcze niedawno wydawało się, że wieża zamku w Muszynie będzie jedynie nieznacznie podniesiona i wyrównana, zaś kamienica zamkowa odbudowana w formach betonowo-szklanego pawilonu (link w komentarzu poniżej). Dziś już wiadomo, że tak się jednak nie stanie a inwestycja, na którą miasto otrzymało 8 mln zł dotacji, pójdzie w zupełnie innym kierunku: ”Miasto uzyskało właśnie zgodę…
