W poniższym poście znajdą Państwo wybór polskich łuków/bram triumfalnych (jak i budynków kojarzących się z nimi poprzez formę architektoniczną) oraz część przegranych projektów konkursowych.
Decyzji jury towarzyszy niemal powszechne rozczarowanie. Jeden z komentujących publicystów stwierdził nawet, że ”pomnik „wiertło” jest niemal obraźliwy dla historii” (link do artykułu: Warzecha: Pomnik „wiertło” jest niemal obraźliwy dla historii. Jak to możliwe? [OPINIA] – Wiadomości (onet.pl). I dalej: ”Król jest nagi i widzi to każdy, kto ma trzeźwe spojrzenie. Mieliśmy dostać pomnik naszego triumfu – dostaniemy żenujący abstrakcyjny koszmarek, choćby symbolicznie nie nawiązujący do formy łuku triumfalnego”.
A czy mogło być lepiej? Część z Państwa miała nadzieję na powrót do staropolskiej tradycji budowania łuków triumfalnych jako elementów miejskiej architektury okazjonalnej. Inni jednak nawet cieszyli się z takiego a nie innego wyboru wskazując, że budowany współcześnie łuk triumfalny musiałby być kiczem porównywalnym do Łuku Unii Europejskiej w podwarszawskich Michałowicach…
Marzenia (zagraniczne łuki triumfalne – L) kontra rzeczywistość (zwycięski projekt konkursowy – P)1575 r. Gdańsk. Brama Wyżynna. …choć sama w sobie łukiem triumfalnym oczywiście nie jest.
1646 r. Gdańsk. Brama triumfalna z okazji ślubu króla Władysława IV Wazy z Ludwiką Marią Gonzagą. Więcej na jej temat oraz wizerunki dwóch innych gdańskich bram pod linkiem: Triumfy gdańskie | Łowcy Sosrębów (wordpress.com)
1660 r. Łuk triumfalny Jana Kazimierza, który miał powstać w ramach założenia Forum Wazów w Warszawie, upamiętniający zwycięstwo pod Beresteczkiem. Budowę przerwał Potop. Projektował Giovanni Baptista Gisleni.
1674 r. Podzamcze Chęcińskie. Brama fundowana przez starostę chęcińskiego Stefana Bidzińskiego na powitanie wracającego spod Wiednia króla Jana III Sobieskiego.1677 r. Warszawa. Brama wzniesiona na wjazd króla Jana III w Warszawie. Stała na Krakowskim Przedmieściu obok kościoła bernardynów. Rysował na podstawie opisu Wojciech Gerson w 1879 r.1696 r. Wilanów i ”łuk triumfalny” Jana III.1724-1817. Warszawa. Wielki Salon. Daniel Mateusz Pöppelmann (?). W 2017 r. pomysł jego odbudowy na Pomnik Bitwy Warszawskiej dyskusji poddawał Radosław Gajda: Kto miał największy salon w dawnej Warszawie? | Architecture is a good idea – YouTube1734 r. Warszawa. Łuk triumfalny z okazji wjazdu króla Augusta III do Warszawy. Projektował Johann Samuel Mock.1773-1941. Siedlce. Brama Księżnej Ogińskiej. Szymon Bogumił Zug (?). Została zburzona przez Niemców w czasie II wojny światowej. Plany jej odbudowy na razie stoją w miejscu.1775 r. Kraków. ”Pogrzeb Jana z Kęt”.1781 r. Kamieniec Podolski. Brama Triumfalna wzniesiona ku czci króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Projektował komendant twierdzy w Kamieńcu Jan de Witte na zlecenie biskupa Krasińskiego.1781 r. Projekt bramy triumfalnej z okazji powrotu Stanisława Augusta do Warszawy z Wiśniowca. Projektował Jakub Kubicki.1820 r. Gościeradów. Łuk triumfalny w parku. Miał go wybudować Eligiusz Prażmowski dla ukochanej hrabiny Anieli Grabowskiej.1809 r. Warszawa. Łuk triumfalny na Placu Trzech Krzyży postawiony na cześć wojska polskiego i gen. Jana Henryka Dąbrowskiego powracających z wojny z Austrią. Projektował Jakub Kubicki.1812 r. Ślesin. Łuk triumfalny potocznie nazywany „Bramą Napoleona” zbudowany prawdopodobnie na cześć Napoleona Bonaparte, podążającego na wojnę z Rosją.1831 r. Warszawa. Wprowadzenie jeńców i sztandarów zdobytych pod Wawrem i Dębem Wielkim.1837 r. Jabłonna. Łuk triumfalny wzniesiony ku czci księcia Józefa Poniatowskiego. Projektował Henryk Marconi.Ok. 1920 r. Rysunki łuków triumfalnych autorstwa Stanisława Noakowskiego.1922 r. Kraków. Projekt Muzeum Narodowego – Pomnika Wolności. Wariant I. Rysował Adolf Szyszko-Bohusz.1929 -1960. Mołodeczno. Tzw. Brama Helenowska wzniesiona w dziesiątą rocznicę powstania 86. Pułku Piechoty na cześć Józefa Piłsudskiego.1939 r. Zwycięski projekt pomnika Józefa Piłsudskiego autorstwa chorwackiego rzeźbiarza Ivana Meštrovicia. Plan zakładał też budowę łuku triumfalnego. Plany budowy przerwała wojna.
Wkraczamy do współczesności… 2004 r. Michałowice pod Warszawą. Łuk Unii Europejskiej.
Prezentowany w prasie projekt łuku-pomnika Bitwy Warszawskiej 1920 r. (poza konkursem)Praca autorstwa Karola Badyny, która zdobyła drugą nagrodę w konkursie.Wyróżniona praca Tomasza Birezowskiego, Piotra Dynowskiego i Mateusza Trojanowskiego.Wyróżnienie honorowe w konkursie na projekt pomnika Bitwy Warszawskiej 1920 r. Praca Pawła Nowickiego i Macieja Walczyny.
Odbudowa kaplicy w St. Mary’s City jest szczególna pod każdym względem. Historyczna kaplica istniała tylko 37 lat. Budynek został odbudowany po 305 latach. Bez ikonografii… Historia kaplicy Kaplica została wybudowana przez społeczność jednej z pierwszych kolonii brytyjskich w Ameryce. Społeczność tę (w odróżnieniu od Wielkiej Brytanii) charakteryzowała na początku duża tolerancja religijna. Prześladowani w Wielkiej…
”Chociaż istnieją inne książki na temat renowacji starych domów, ta jest pierwszą, która priorytetowo traktuje identyfikację i zachowanie historycznych, charakterystycznych cech domu jako punktu wyjścia. Taki jest cel tej książki: opisanie i zilustrowanie najlepszych praktyk w zakresie przystosowania historycznych domów do współczesnych standardów życia w sposób, który nie próbuje zmienić starego domu w nowy. Książka…
Іgor Zapadenko z Państwowego Rezerwatu Historyczno-Kulturalnego „Międzybóż” poinformował nas, że podczas trwających prac przy XVI-wiecznym pałacu mieszkalnym zamku Sieniawskich w Międzybożu (o których pisaliśmy jeszcze w 2018 roku), Ukraińscy naukowcy odnaleźli fundamenty renesansowej galerii arkadowej jaka niegdyś zdobiła tą część założenia. Wcześniej w ścianach budynku odnaleziono wsporniki sklepień, które pod względem warsztatu przypominają te z…
Do Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej w ramach nowej edycji budżetu obywatelskiego wpłynął projekt „Zielony Rynek”. Zakłada on demontaż kilkudziesięciu metrów kwadratowych kostki brukowej oraz posadzenie dwunastu dużych drzew na Rynku. To, że obecna tendencja ”betonowania” powierzchni rynków staromiejskich spotyka się z olbrzymią krytyką lokalnych społeczności wiadomo nie od dziś. Niedawna propozycja przebudowy Placu Wojska Polskiego…
Kamienica Dom Towarzystwa Ubezpieczeniowego ”Rosja” należała do najpiękniejszych i najbardziej znanych budynków przedwojennej Warszawy. Patrząc na współczesny obiekt trudno uwierzyć, że skrywa on pozbawione detalu parter i dwa piętra dawnej kamienicy oraz oryginalną klatkę schodową! Budynek wzniesiono wg projektu Władysława Marconiego w latach 1898-1899. Stylem nawiązywał do najswspanialszych dzieł architektonicznych największych stolic Europy. Jak na…
Na zamku w Bolkowie zakończyły się niedawno warsztaty studentów Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej „Zamki i ich cienie – Bolków 2023”. W ramach ćwiczeń grupa projektowa przygotowywała m.in. ”koncepcję architektoniczną pełniejszego przystosowania zamku do ruchu turystycznego wraz z ekspozycją i przykryciem szklanym dachem dotychczas niedostępnych lub niezadaszonych pomieszczeń”. Na koniec warsztatów zaprezentowane zostały ilustracje przygotowane przez…