Wirtualne rekonstrukcje chrześcijańskich świątyń Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej według arch. Aleksandra Nevara (część 3)

To już trzecia część tego pięknego choć i smutnego albumu.

Pan Aleksander Nevar (pseudonim artystyczny Pinczuk) jest architektem z Pińska na Białorusi, którego pasją stało się tworzenie wirtualnych rekonstrukcji zniszczonych na przestrzeni dziejów świątyń z terenów dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej.

Los nie był łaskawy dla wspólnego dziedzictwa historycznego i artystycznego naszych narodów, które zamieszkiwały razem na tych terenach przez setki lat – niszczące wojny XVII wieku, represje popowstaniowe, rewolucja październikowa, wojna polsko-bolszewicka, I i II wojna światowa…

Szczególnie jednak bolesnymi okazały się być barbarzyńskie działania władz ZSRR, które w ramach walki z religią a szczególnie dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej już w czasach pokoju aż do 1984 roku prowadziły politykę konsekwentnego niszczenia świątyń wszystkich konfesji powstałych na terenach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Kościoły i cerkwie rozbierano, wysadzano w powietrze, bądź odbierano im sakralny charakter. W Mohylewie jednej nocy wysadzono w powietrze dziewięć świątyń w ramach przygotowania do budowy nowego osiedla. Następnie miejsca po nich jak i całe centra miast padały ofiarą prymitywnego komunistycznego modernizmu. Niszczono historyczne ciągi ulic, całe zespoły urbanistyczne i bez szacunku dla zastanego krajobrazu kulturowego stawiano typową wielokondygnacyjną zabudowę. Proceder ten wyrządził największe szkody w latach 60-tych i 70-tych XX-go w. Romantyczne panoramy wielu miast i wsi odeszły w przeszłość. Liczba obiektów zniszczonych całkowicie idzie w setki.

Rekonstrukcje nad którymi obecnie pracuje Pan Nevar, a którymi zgodził się z nami podzielić, są jego hobby. W zamierzeniu mają być zaprezentowane w formie albumu. Można je również zobaczyć na stronie internetowej: Arch-спадчына. Аб праэкце (history-belarus.by)

Pokazują one często świątynie we współczesnym otoczeniu w normalny zwykły dzień. Możemy dzięki temu sobie wyobrazić jakby wyglądały ulice, place gdyby kościoły dotrwały do naszych czasów. Inne ukazują obiekty już tylko jako cienie, rodzaje fantomów odległej przeszłości…

„Architektura kresów Rzeczypospolitej stanowiła realizację najśmielszych, najbardziej krańcowych pomysłów architektów doby rokoka. … Można tu żywić przekonanie o nastawieniu fundatorów i użytkowników – oczekujących dzieł które zachwycały nie tyle niezwykłością rozwiązań, co wspaniałością bezpośredniego wyrazu, bogactwem plastycznego ujęcia. Aby to sobie uzmysłowić, należy wziąć pod uwagę otoczenie tych dzieł: pejzaż parterowej, drewnianej zabudowy, na której tle owe wspaniałe świątynie stanowiły kreacje dorównujące niezwykłością gotyckim katedrom, wznoszonym w dwunastowiecznych miastach francuskich”.

Polecamy również nasz folder fb: Odbudowy i rekonstrukcje na Białorusi. ”Good things are easily destroyed, but not easily created” (”Dobre rzeczy łatwo jest zniszczyć, ale nie łatwo stworzyć”)