Białoruś – Grodno przywraca przedrozbiorową zabudowę starego miasta

„W roku 2018 jasnym stało się, że miejsce po dawnych kamieniczkach może zostać zabudowane trzypiętrowym centrum handlowym. Plany te zaniepokoiły historyków. Dzięki nagłośnieniu sprawy udało się przekonać inwestora, że warto przywrócić utraconą zabudowę a nie wznosić tam nowy budynek o wątpliwej architekturze.”

„W Grodnie ukończono prace przy długo wyczekiwanym tzw. Domu Rybaka: to rzadki przykład próby rekonstrukcji zniszczonej architektury, taką jaka była. Przy budowie wykorzystano pracę rzemieślników (stolarka, dachówka, elementy kute). Inwestycję poprzedziły badania archeologiczne podczas, których znaleziono szereg przedmiotów oraz odkopano zabytkowe piwnice. Rozmiary budynków zostały określone na podstawie historycznych planów oraz archiwalnych zdjęć, powiedział architekt i konserwator Roman Zabiela.”

„Trzy budynki powstały w latach 1753-1782 i były jednymi z najstarszych murowanych w mieście, mówi grodzieński historyk Mieczysław Supron. Mieściły się w nich sklep, karczma Rogowskiego (tzw. Dom Rybaka) oraz szynk. Pierwszy z budynków został zniszczony podczas II wojny światowej. Pozostałe rozebrano po wojnie. W budynkach mieścić się będzie centrum handlowe „Na Zamkowej” ze sklepami oraz restauracją. Za budynkami zaprojektowano zieloną strefę rekreacyjną. Projekt wykonała firma VKL-proekt.”

„Jeśli chodzi o urbanistykę, planowanie i historię Grodno zyskało ważny obiekt: przywrócono zniszczoną część zabudowy, część ulicy Zamkowej. Przestrzenie od podwórza zbliżone są do tych historycznych, odtworzono przebieg nieistniejącej ulicy Klasztornej. Zrealizowany projekt ma także duże znaczenie edukacyjne: możemy sobie wyobrazić naturę i skalę dawnej zabudowy Grodna i zobaczyć autentyczne mury fundamentów oraz piwnic, uważa Zabiela. Zewnętrzny wygląd nowych budynków z wykorzystaniem tradycyjnych materiałów – glinianych dachówek, białego tynku, drewnianych okien i okiennic – przywraca miastu jego historyczne kolory i detale – mówi grodzieńska architekt Alena Szczasnaja, kierownik naukowy projektów rekonstrukcji architektury sakralnej. Wygląda to szczególnie korzystnie na tle nowoczesnych metalowych pokryć dachowych, ponurego szarego łupka z okresu sowieckiego i niekończących się „beżowych” fasad z dekoracją typu „kora”. Supron za największy sukces inwestycji uważa udane połączenie zabytkowych reliktów budynków ze współczesną architekturą.”

„Projekt centrum handlowego „Na Zamkowej” w 2021 roku brał udział w konkursie ICOMOS „Dziedzictwo w działaniu” w kategorii „Najlepszy nowy projekt architektoniczny w historycznym otoczeniu.”

Na podstawie artykułu: Адкрываецца доўгачаканы Дом рыбака ў Гродна: гэта рэдкі прыклад спробы аднавіць страчаны аб’ект «як было» — Блог Гродно s13