Melsztyn (woj. małopolskie) – odbudowa zamkowej wieży zostanie dokończona

„MKiDN przyznało dotacje w ramach tegorocznego naboru wniosków do programu „Ochrona zabytków”. Gmina Zakliczyn po raz kolejny otrzymała dofinansowanie do odbudowy wieży zamku w Melsztynie – tym razem w kwocie 740 tys. zł.”

„Do tej pory wykonano cztery etapy prac budowlano-konserwatorskich przy wieży zamkowej. Ich wartość wyniosła blisko 1,7 mln zł, w tym niemal 1,2 mln zł to były dotacje właśnie z MKiDN (ok. 70 procent wartości tych prac) oraz 225 tys. zł z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL). Mur budowli został podniesiony do wysokości 11,60 m. Dzięki temu już teraz można stamtąd podziwiać piękne widoki na dolinę Dunajca i Beskid Sądecki.

Do zrobienia pozostały jeszcze dwie kondygnacje z przestrzenią widokową dla turystów oraz dachem wieży do wysokości 28 metrów. Prace będą kontynuowane w bieżącym roku.

Przypomnijmy, że w tym roku zakliczyński samorząd pozyskał już 100 tys. zł dotacji z budżetu województwa małopolskiego na kolejny etap odbudowy melsztyńskiego zamku. Za te pieniądze rozpocznie się wznoszenie przypory wieży (elementy jej znaleziono podczas prac archeologicznych), która będzie miała trzy kondygnacje z klatką schodową, a na szczycie również znajdzie się taras widokowy zakończony attyką. Przypora będzie miała 16 metrów wysokości. W kwietniu ma ruszyć przetarg na wykonanie inwestycji.”

„Niestety, ze względu na koszty, mało prawdopodobna jest pełna rekonstrukcja zamku:– Na chwilę obecną jesteśmy na etapie procedury przejęcia działek, na których znajduje się zamek w Melsztynie. Na razie pracujemy nad rekonstrukcją wieży i przypory. W perspektywie czasu chcielibyśmy także zrekonstruować bramę wjazdową, a także zabezpieczać mury wokół zamku. Natomiast szacujemy, że sama rekonstrukcja całego zamku wyniosłaby kilkadziesiąt milionów złotych i gminy Zakliczyn nie stać na taki wydatek – mówi burmistrz Zakliczyna Dawid Chrobak.”

Całość w artykułach: Dotacja na piąty etap odbudowy wieży zamku w Melsztynie (ryglice-okolice.pl) | Wkrótce ruszy kolejny etap odbudowy wieży zamku w Melsztynie – : (rdn.pl)

Choć na odbudowę głównej wieży zamku (zwanej też donżonem) z pewnością czeka wiele osób to diabeł jak zwykle tkwi w szczegółach. Do tej pory podczas prac szeroko używano żelbetu (schody oraz strop dolnej kondygnacji). Dalsze prace powinny być prowadzone w oparciu o projekt konserwatorski dla całości założenia, a nie budowlany obejmujący odbudowę wieży. Tymczasem wydaję się, że inwestycja idzie właśnie w tym drugim kierunku. Sam projekt już przynajmniej raz korygowany po uwagach konserwatora, i o ile ostateczny, w dalszym ciągu budzi wątpliwości. Uwagi dotyczą wysokości i gabarytów dachu wieży oraz kształtu attyki przybudówki mieszczącej klatkę schodową.

Na ilustracjach poniżej ruiny wieży przed odbudową i na obecnym etapie, najnowszy projekt odbudowy wieży, projekt zabezpieczenia ruin zamku z roku 2018 oraz próby rekonstrukcji zamku przed jego upadkiem.

Zamek w Melsztynie uległ zniszczeniu w czasach konfederacji barskiej. Zajęty w 1770 r. przez konfederatów zamek został zdobyty, splądrowany i spalony przez wojska rosyjskie. Od tamtej pory pozostaje w ruinie. W latach 1789-1796 częściowo rozebrano go w celu uzyskania materiału budowlanego na budowę kościoła w Domosławicach. W roku 1846 zawalił się częściowo gotycki donżon. W 1848 r. władze austriackie zakazały dalszej rozbiórki murów zamkowych dokonywanej przez okolicznych chłopów.

Teren na którym znajduje się obecnie zamek w Melsztynie nie jest na dzień dzisiejszy własnością Gminy Zakliczyn. Trwające obecnie prace zmierzające do zabezpieczenia i odbudowy ruin możliwe są dzięki umowie użytkowania zawartej w 2008 roku z właścicielem nieruchomości, którym jest Nadleśnictwo Brzesko. 26 listopada 2021 r. rozpoczął się proces nabycia przez Gminę Zakliczyn nieruchomości gruntowej, na której stoją ruiny zamku w Melsztynie. Na wieży zamkowej w Melsztynie podpisany został list intencyjny pomiędzy gminą Zakliczyn a Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Krakowie w sprawie zamiany nieruchomości, zgodnie z którym samorząd przekaże lasom państwowym cztery działki leśne o pow. ok. 2 ha, a w zamian otrzyma na własność teren, na którym stoją ruiny zamku w Melsztynie. W maju br. planuje się podpisanie aktu notarialnego na podstawie którego Gmina stanie się właścicielem zamku.