|

Melsztyn (woj. małopolskie) – odbudowa zamkowej wieży zostanie dokończona

„MKiDN przyznało dotacje w ramach tegorocznego naboru wniosków do programu „Ochrona zabytków”. Gmina Zakliczyn po raz kolejny otrzymała dofinansowanie do odbudowy wieży zamku w Melsztynie – tym razem w kwocie 740 tys. zł.”

„Do tej pory wykonano cztery etapy prac budowlano-konserwatorskich przy wieży zamkowej. Ich wartość wyniosła blisko 1,7 mln zł, w tym niemal 1,2 mln zł to były dotacje właśnie z MKiDN (ok. 70 procent wartości tych prac) oraz 225 tys. zł z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL). Mur budowli został podniesiony do wysokości 11,60 m. Dzięki temu już teraz można stamtąd podziwiać piękne widoki na dolinę Dunajca i Beskid Sądecki.

Do zrobienia pozostały jeszcze dwie kondygnacje z przestrzenią widokową dla turystów oraz dachem wieży do wysokości 28 metrów. Prace będą kontynuowane w bieżącym roku.

Przypomnijmy, że w tym roku zakliczyński samorząd pozyskał już 100 tys. zł dotacji z budżetu województwa małopolskiego na kolejny etap odbudowy melsztyńskiego zamku. Za te pieniądze rozpocznie się wznoszenie przypory wieży (elementy jej znaleziono podczas prac archeologicznych), która będzie miała trzy kondygnacje z klatką schodową, a na szczycie również znajdzie się taras widokowy zakończony attyką. Przypora będzie miała 16 metrów wysokości. W kwietniu ma ruszyć przetarg na wykonanie inwestycji.”

„Niestety, ze względu na koszty, mało prawdopodobna jest pełna rekonstrukcja zamku:– Na chwilę obecną jesteśmy na etapie procedury przejęcia działek, na których znajduje się zamek w Melsztynie. Na razie pracujemy nad rekonstrukcją wieży i przypory. W perspektywie czasu chcielibyśmy także zrekonstruować bramę wjazdową, a także zabezpieczać mury wokół zamku. Natomiast szacujemy, że sama rekonstrukcja całego zamku wyniosłaby kilkadziesiąt milionów złotych i gminy Zakliczyn nie stać na taki wydatek – mówi burmistrz Zakliczyna Dawid Chrobak.”

Całość w artykułach: Dotacja na piąty etap odbudowy wieży zamku w Melsztynie (ryglice-okolice.pl) | Wkrótce ruszy kolejny etap odbudowy wieży zamku w Melsztynie – : (rdn.pl)

Choć na odbudowę głównej wieży zamku (zwanej też donżonem) z pewnością czeka wiele osób to diabeł jak zwykle tkwi w szczegółach. Do tej pory podczas prac szeroko używano żelbetu (schody oraz strop dolnej kondygnacji). Dalsze prace powinny być prowadzone w oparciu o projekt konserwatorski dla całości założenia, a nie budowlany obejmujący odbudowę wieży. Tymczasem wydaję się, że inwestycja idzie właśnie w tym drugim kierunku. Sam projekt już przynajmniej raz korygowany po uwagach konserwatora, i o ile ostateczny, w dalszym ciągu budzi wątpliwości. Uwagi dotyczą wysokości i gabarytów dachu wieży oraz kształtu attyki przybudówki mieszczącej klatkę schodową.

Na ilustracjach poniżej ruiny wieży przed odbudową i na obecnym etapie, najnowszy projekt odbudowy wieży, projekt zabezpieczenia ruin zamku z roku 2018 oraz próby rekonstrukcji zamku przed jego upadkiem.

Zamek w Melsztynie uległ zniszczeniu w czasach konfederacji barskiej. Zajęty w 1770 r. przez konfederatów zamek został zdobyty, splądrowany i spalony przez wojska rosyjskie. Od tamtej pory pozostaje w ruinie. W latach 1789-1796 częściowo rozebrano go w celu uzyskania materiału budowlanego na budowę kościoła w Domosławicach. W roku 1846 zawalił się częściowo gotycki donżon. W 1848 r. władze austriackie zakazały dalszej rozbiórki murów zamkowych dokonywanej przez okolicznych chłopów.

Teren na którym znajduje się obecnie zamek w Melsztynie nie jest na dzień dzisiejszy własnością Gminy Zakliczyn. Trwające obecnie prace zmierzające do zabezpieczenia i odbudowy ruin możliwe są dzięki umowie użytkowania zawartej w 2008 roku z właścicielem nieruchomości, którym jest Nadleśnictwo Brzesko. 26 listopada 2021 r. rozpoczął się proces nabycia przez Gminę Zakliczyn nieruchomości gruntowej, na której stoją ruiny zamku w Melsztynie. Na wieży zamkowej w Melsztynie podpisany został list intencyjny pomiędzy gminą Zakliczyn a Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Krakowie w sprawie zamiany nieruchomości, zgodnie z którym samorząd przekaże lasom państwowym cztery działki leśne o pow. ok. 2 ha, a w zamian otrzyma na własność teren, na którym stoją ruiny zamku w Melsztynie. W maju br. planuje się podpisanie aktu notarialnego na podstawie którego Gmina stanie się właścicielem zamku.

Wieża zamku w Melsztynie przed rozpoczęciem prac i na obecnym etapie.
Foto: wiki (G), Tarnów Nasze Miasto (D).
Projekt odbudowy głównej wieży zamku w Melsztynie.
Projekt zabezpieczenia ruin zamku z roku 2018 pracowni Koarchitekci:
„Po wykonaniu projektowanych robót zostaną wydzielone przestrzenie przegrodami w postaci uzupełnionych ścian oraz przepon konstrukcyjnych poziomych umieszczonych w miejscach nieistniejących obecnie stropów. Powstanie wymierna część budynku, któremu będzie brakowało jedynie dachu. Zostaną wydzielone cztery kondygnacje nadziemne i jedna podziemna. Jest to jedyne skuteczne zabezpieczenie zabytkowego obiektu dające gwarancję przetrwania na dalsze pokolenia obiektu dziedzictwa kultury narodowej. Funkcja obiektu po wykonaniu projektowanych prac będzie ograniczona do celów turystycznych, jako wieża widokowa”.
Link do projektu: ZABYTKOWA — KOARCHITEKCI
Rekonstrukcja zamku w XVII w. wg Krzysztofa Moskala, „Zamki w dziejach Polski i Słowacji”, tom II, 2005.
Poniżej ruiny zamku wg Władysława Łuszczkiewicza, „Zabytki dawnego budownictwa w Krakowskiém. Zeszyt II i III.”, 1866.
Próba rekonstrukcji wyglądu zamku w Melsztynie w XVIII w. wg Stanisława Kusiaka, wykonana na podstawie planu, obserwacji terenu, zachowanych reliktów oraz fragmentu malowidła z drzwi ołtarza w Klasztorze Franciszkanów w Zakliczynie.

Podobne posty

Jeden komentarz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *