Bielsko-Biała – centrum handlowe Nowa Wega na wojnie z „reklamozą”

Dawna fabryka sukna Karola Hessa z II poł. XIX., a po wojnie Zakłady Przemysłu Wełnianego im. Ludwika Gawlika – „WEGA”. Tak jak większość fabryk włókienniczych upadła w latach 90. Budynek nie stał długo pusty: „Współcześnie hala została zaadaptowana na cele handlowo-usługowe. Więcej niż mieszczących się w niej podmiotów jest jednak reklam na elewacji, która wygląda jakby walczyła o tytuł najbardziej „zasyfionego” reklamami miejsca na wschód od Atlantyku…” Wraz z pojawieniem się nowego inwestora w 2017 r. dawna fabryka przeszła remont, a reklamy zostały uporządkowane. Rok później została wyremontowana również przylegająca do fabryki neoklasycystyczna willa Karola Hessa z 1887 r. (zdjęcie w komentarzu).

Historia fabryki

„Carl Friedrich Hess urodził się 10 czerwca 1823 roku w ewangelickiej rodzinie w Białej. Mając około dwunastu lat rozpoczął naukę w zawodzie sukiennika. Kilka lat później odbył wymaganą przepisami dwuletnią wędrówkę czeladniczą po ośrodkach włókienniczych środkowej Europy. Po powrocie do Białej, podjął pracę w warsztacie sukienniczym, zdał egzamin mistrzowski i został przyjęty do cechu sukienników bialskich. Jako młody mistrz sukienniczy w 1849 roku uruchomił w wynajmowanym pomieszczeniu tkalnię z dwoma krosnami, na których zaczął pracować wraz z ojcem. Hess stopniowo rozwijał swoją działalność i w 1859 roku uruchomił własną przędzalnię, natomiast osiem lat później, jako jeden z pierwszych przedsiębiorców zastosował w niej krosna mechaniczne. W 1873 roku powiększył zakład o oddział wykończalni. Marka firmy umacniała się na rynku, a jej wyroby znajdowały coraz więcej odbiorców, jednak brak dodatkowych pomieszczeń hamował rozwój przedsiębiorstwa. Dlatego w 1875 roku Hess zakupił upadający zakład apretury Karla Geyera w Białej, znajdujący się przy skrzyżowaniu obecnych ulic Komorowickiej i Piłsudskiego. Nowo zakupiony zakład powstał po 1843 roku i początkowo należał do bialskiego postrzygacza sukna Simona Duczka, który w 1869 roku sprzedał go Geyerowi. Posiadany park maszynowy przeniesiono do nowych pomieszczeń fabrycznych i zmodernizowano oraz powiększono. W ramach inwestycji założono instalację zasilającą fabrykę w energię oraz zwiększono liczbę załogi. Uznanie marki Hessa i wzrost popytu na jego produkty spowodowały, że w niedługim czasie możliwości produkcyjne fabryki okazały się niewystarczające do zaspokojenia potrzeb rynku. Dlatego Carl Hess w 1877 roku zdecydował się na nabycie kolejnych obiektów przemysłowych. W ciągu ponad czterdziestu lat działalności Hess stworzył markę należącą do najważniejszych w monarchii austro-węgierskiej. W 1891 roku po jego śmierci, prowadzenie firmy przejęli jego synowie Gustav i Rudolf Hessowie, zapewniając dalszy jej rozwój. Po śmierci braci, aż do zakończenia II wojny światowej firmą zarządzali kolejni spadkobiercy, którzy opuścili Białą w 1945 roku, uciekając przed Armią Czerwoną. W 1946 roku fabrykę Carla Hessa upaństwowiono, a w 1950 roku włączono do Państwowych Zakładów Przemysłu Wełnianego im. Ludwika Gawlika, które w 1969 roku przyjęły nazwę handlową WEGA.”