Białoruś – renowacja dworu Rejtanów w Hruszówce
Pan Tadeusz Rejtan, W progu się położy, Pozwie pany senatory Na wielki sąd Boży.
Chyba każdy Polak zna wiersz Marii Konopnickiej ”O panu Tadeuszu Rejtanie”. Nie wszyscy wiedzą natomiast, że urodził się on i zmarł w Hruszówce w dawnym województwie nowogródzkim na terenie dzisiejszej Białorusi. Wieś ta od połowy XVII w. do 1939 r. nieprzerwanie należała do rodziny Rejtanów. Do czasów współczesnych zachował się cały zespół dworski a część zabudowań pamięta jeszcze czasy Tedeusza Rejtana. Istniejący drewniany dwór zbudował natomiast Józef Rejtan pod koniec XIX w. w miejscu murowanego dworu klasycystycznego. Do niedawna budynek znajdował się w opłakanym stanie…
”Dworek przez długi czas był zaniedbany. Dzięki inicjatywie badacza Zmiciera Jurkiewicza i koła artystycznego im. Tadeusza Rejtana oraz gazety „Kultura” w latach 2013-2018 w Hruszówce i w różnych miejscowościach na Białorusi odbywały się subotniki, kolonie, plenery, festiwale oraz imprezy tematyczne poświęcone Rejtanom i ich hruszowskiej siedzibie.
W różnych miejscach zespołu dworskiego wolontariusze ustawili tablice informacyjne z historią majątku i rodu Rejtanów. Wspólnym wysiłkiem udało się uzyskać dotację z Unii Europejskiej na renowację dworu (dzięki współpracy z gminą Puchaczów w Polsce-przyp.red.). Jego łączna kwota wynosi 1 327 000 euro. Część środków przekazała również strona białoruska. Renowacja rozpoczęła się w 2020 roku.
W ciągu ostatnich 3 lat dwór w Hruszówce został częściowo odrestaurowany. Pracy jest jeszcze dużo, ale efekty już widać. W piwnicach dworu zaplanowano ekspozycje muzealne, galerię sztuki i filię lachowickiej szkoły artystycznej, której uczniowie będą tu przyjeżdżać na plenery. Pozostałe budynki kompleksu nadal pozostają w autentycznym stanie. Jedynie „murowankę” czasowo pokryto łupkiem.”
Więcej info na FB Lubelskiego WKZ: Hruszówka. Siedziba… – Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków | Facebook | Zdjęcia: Поехали! Усадьба Рейтанов под Ляховичами – Новости Барановичей, Беларуси, Мира. BAR24
Foto: Instytut Polonika(G), bar24(D).
